dinsdag, oktober 24, 2006

Fateless



Er zijn documentaires, er waren films, we konden indertijd zelfs televisieseries over "het onderwerp" bekijken. Natuurlijk las ik als puber Anne Frank's dagboek opnieuw en opnieuw, ik bezocht verschillende malen haar onderduikadres in Amsterdam. Ik vond haar een heldin.
Ik dacht dat ik wel een notie van de Holocaust had want op de dienst behandelden we al patiënten met het beruchte nummer in hun arm getatoeëerd en van sommigen onder hen hoorden we sporadisch zelfs een fragment van de gruwelen.
Bij zoveel ellende, door de ene mens de ander aangedaan staat je verstand stil. En je denkt heel gemakzuchtig en zelfingenomen dat zoiets in deze tijden onmogelijk zou zijn.
Ik ben er ondertussen achter dat het niet zo is. Het gebeurt nog steeds, telkens opnieuw op andere plaatsen in de wereld. De verhalen die we in het ziekenhuis soms van politieke vluchtelingen of mensen zonder papieren te horen krijgen zijn ronduit schrijnend. Moordpartijen op broers, vaders, zoons. Zinloze martelingen,bedreigingen, intimidaties, louter op basis van afkomst, geloof of politieke overtuiging.
En toch ben ik blijkbaar nog niet geleerd. Zondag met Vriend in mijn geliefde Antwerpen naar de cinema. Bij het buitenkomen dacht ik nog de film te kunnen klasseren. Maar het lukte niet. De beelden bleven aan me plakken. Het is ondertussen meer dan twee dagen geleden en ik weet eindelijk hoe het komt dat ik hem véél aangrijpender vind dan ik aanvankelijk dacht.
Die jongen - György - blijft onbevangen en zonder zelfbeklag de onmenselijke gebeurtenissen doorstaan. Het verhaal is autobiografisch (onvoorstelbaar, maar zo is het) en György onthoudt uit de kampen ook "gelukkige" momenten, of wat daarvoor in die traumatische periode moet doorgaan. Iemand die zich over hem ontfermt, een extra portie brood, een moment waarop even niets moet.
Als hij terug "thuis" komt in Boedapest legt hij ook de onverschilligheid van vele thuisblijvers naast zich heen.
Vandaag ontdek ik dan tijdens een blogrondje nog een tip van Maharal voor een monoloog in Oostende
Dat kan geen toeval zijn!
Een bijna identiek verhaal, ook echt gebeurd, met een Vlaamse jongen.
Gaat dat zien en denk alstublieft niet dat het verleden tijd is!

9 opmerkingen:

Anoniem zei

Bedankt voor de tip. Zoiets mogen we idd niet vergeten.

Mijn ouders zijn dit jaar in Auswitz geweest, ze werden daar stil.

pierre du coin zei

Ik ben een paar jaar geleden ook naar auschwitz geweest en het was heel pakkend. Ik had er al veel over gezien, veel over gelezen maar toen we daar zelf stonden waren we helemaal van de kaart.
En dan had je nog stomme toeristen die arm in arm per se een foto wilden nemen onder de toegangspoort. Hoe bot, dom en arrogant kan je wel niet zijn?

Julia zei

Jaren geleden hebben we op doorreis een bezoek gebracht aan Dachau, de sfeer daar maakte diepe indruk op mij en ik ben nog lang in die sfeer blijven hangen. Mijn vriendin en ik lazen boeken en maar afvragen hoe mensen elkaar dat kunnen aandoen. Een boek uit die tijd is > Uit naam van al de mijnen van Martin Grey. Hij overleeft als enige van zijn familie de kampen, na de oorlog verliest hij ook nog eens zijn hele gezin bij een bosbrand in Frankrijk. Onvoorstelbaar. Er is een film van gemaakt maar die kan het boek bij lange na niet evenaren .

Julia zei

Het is trouwens> Martin Gray

Anoniem zei

Ik heb samen met een in Argentinië wonende joodse vriend een aantal concentratiekampen bezocht, waar familieleden van hem achtergebleven waren. We waren daar beiden bijzonder van onder de indruk.
Verleden week heeft hij me per e-mail een aantal foto's toegestuurd van de met racistische en niet mis te verstane slogans bekladde gevels van zijn bedrijf. We schrijven 2006.

Anoniem zei

Ikzelf ben van de zestiger jaren. Mijn vader was als tiener vijfenenhalf jaar in Europa onder de nazivervolging. Vijf jaar ghetto (http://www.ushmm.org/outreach/ghettos.htm) en een half jaar Auschwitz en Dachau. Na een mensonteerende treinreis per beestenwagen kwam hij eind augustus 1944 in de Auschwitz-hel aan. Het leeuwenaandeelvan zijn familie verliet nog op diezelfde dag via de schoorsteen deze tranendal en wisselde zo de tijdelijke met het eeuwige. Jaren laten werd deze fatale kalenderdag mijn geboortedag. Ook mijn oudere zus werd op dit kalenderdag geboren. Komt erop neer dat mijn vader jaarlijks op ons verjaardag het dodengebed voordroeg, het kaddish. (http://en.wikipedia.org/wiki/Kaddish)
Wat wel verteld mag worden is dat mijn brave vader in Leuven psychologie studeerde. Hij wou de mensheid begrijpen...

Mhrl

pieterbie zei

Je hebt gelijk, het blijft gebeuren en we laten het gebeuren.
Leren we dan nooit iets?

Anoniem zei

brrrr allemaal zo akelig, ja Julia, ik heb dat boek ook gelezen (Martin Gray)

Anoniem zei

vorig jaar stond ik op de stille vlakte van Birkenau. Een verpletterende indruk veroorzaakte dat. Daarna enkele 'blokken' bezocht in Auschwitz ... overrompelend.
Toen ik daarna terug de bus opstapte, zei de Poolse chauffeur: News. London. Boem. De aanslagen in Londen waren een feit.
De mens heeft nog niets geleerd, vrees ik.